De Batavia
De Gouden Eeuw en de grote rol die de Nederlandse scheepvaart daarin heeft gespeeld, spreekt zo’n kleine 400 jaar later nog steeds tot de verbeelding. Het verhaal van VOC schip De Batavia, dat voor zijn tijd heel groot was en dat goederen bracht en haalde en later gereconstrueerd werd op de Bataviawerf wordt verteld in Touwmuseum De Baanschuur.
Het ontstaan van de VOC
Eind 16e eeuw dreven kooplieden uit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden handel met landen uit het Oostzeegebied (onder andere hout en graan) en de Portugezen, die ‘smaakproducten’ (bijvoorbeeld peper en nootmuskaat) uit ‘de Oost’ haalden. Onder meer omdat Engelse ‘kapers’ deze handel verstoorden gingen Nederlandse handelaars het zelf doen. De onderlinge concurrentie was niet bevorderlijk en daarom wilde de Staten-Generaal dat er gezamenlijk werd opgetreden. Dit had de oprichting van de VOC tot gevolg, waarbij een achttal havensteden belangen hadden en Johan van Oldenbarnevelt en de Heren XVII een belangrijke rol speelden. Deze handel werd steeds lucratiever en er waren steeds nieuwe en betere schepen nodig. En zo begint het verhaal van de oorspronkelijke Batavia.
Overigens heeft de VOC, in feite de eerste multinational die als eerste met aandelen werkte, bijna 200 jaar bestaan, zijn er bijna 1.800 schepen gebouwd en 5.000 reizen naar de ‘Oost’ verwezenlijkt.
De oorspronkelijke Batavia
De bouw van de Batavia begon in 1628 op de Peperwerf in Amsterdam onder leiding van scheepsbouwer Jan Rijksen. De benodigde financiën, voor die tijd het enorm grote bedrag van fl. 6.425.588, werden ook toen met aandelen vergaard. Zo’n 1.000 ambachtslieden, verenigd in gilden, werkten eraan; waarbij kennis en ervaring een grote rol speelden – er stond nauwelijks iets op papier. Voor de Batavia waren 1800 m3 eikenhout, 200 m3 grenen nodig en natuurlijk ijzer en koper, vlas en hennep voor het touw. De geschiedenis van de oorspronkelijke Batavia verliep dramatisch en is in 1629 in de Abrolhos Houtman archipel (West-Australie) vergaan. Een deel van het schip is nog te zien in een museum in Fremantle. De Batavia is herbouwd in Lelystad. In het Touwmuseum wordt vertelt over het schip de Batavia, de tuigage en dus ook de banden (lijntjes/touwtjes).
Bron: Oudewater.net | 2 oktober 2016
