Hooge Boezem
Gemaal De Hooge Boezem achter Haastrecht is genoemd naar een circa 45 ha groot waterbergingsgebied dat in 1486 - achter Haastrecht- is aangelegd. Het gemaal is in 1873 in gebruik genomen als hulpgemaal. Dat wil zeggen als aanvulling op de functie die molens vervulden om overtollig water uit de Krimpener- en Lopikerwaard, via de Vlist en de Hooge Boezem, af te voeren naar de Hollandse IJssel. De hulp van het gemaal was met name nodig door de afdamming van de Hollandse IJssel bij Gouda in 1872. De Hollandse IJssel, een rivier die onderhevig is aan eb en vloed, kreeg daardoor bij Haastrecht een permanent hoog peil. Met de extra inzet van het Gemaal kon ook op dat hogere waterniveau nog in de Hollandse IJssel worden geloosd.
Het gemaal had aanvankelijk één stoommachine en een buiten het gebouw geplaatst schoepenrad. In 1913 werd het gemaal uitgerust met een tweede stoommachine en werd het schoepenrad vervangen door twee centrifugaalpompen. De capaciteit werd daarmee zodanig vergroot dat alle water voortaan rechtsreeks uit de Vlist en niet meer via de Hooge Boezem op de Hollandse IJssel kon worden uitgeslagen.
In 1948 vervingen elektromotoren de twee stoommachines, de pompen bleven in gebruik. De twee reusachtige centrifugaalpompen, een groot deel van de elektrische installatie én een oorspronkelijk exemplaar van de stoommachine, zijn nu nog te zien, deels draaiend.
Aan het eind van de twintigste eeuw zijn enkele nieuwe krachtige gemalen gebouwd en werden tal van gemalen in het gebied overbodig. In 1990 is het Gemaal de Hooge Boezem achter Haastrecht buiten werking gesteld. Het gebouw vervult nu een functie als museum en bezoekerscentrum
Wilt u meer weten over de ontginning van het veenweidegebied, bodemdaling, boezems, polders, tweetrapsbemaling, stoomgemalen en de geschiedenis van de waterhuishouding in de Krimpener- en Lopikerwaard? Loop dan eens binnen of boek een begeleide groepsrondleiding.
