Niemandsland

In 1672 werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bedreigd. Het noorden werd aangevallen door de bisschoppen van Munster en Keulen, ter zee moest de Republiek zich tegen Engeland te weer stellen en Holland kreeg vanuit het oosten en zuiden te maken met de Franse Zonnekoning Lodewijk XIV, die met zijn troepen doorstootte tot Utrecht. Het bestuur van Holland en zijn militaire leider voor de periode van één veldtocht, stadhouder prins Willem III, gaven opdracht tot het in werking stellen van de waterlinie. Dat betekende, dat een brede strook tussen Schoonhoven en Muiden onder water werd gezet: dijken werden doorgestoken en sluizen werden opengezet om de Franse vijand, die vanuit Utrecht kwam, tegen te houden: het was erg moeilijk voor legers om door onder water gezet gebied te gaan.
Deze “Hollandse Waterlinie” liep in onze streek tussen Hekendorp en Woerdense Verlaat, precies ten westen van de stad Woerden. De vestingwerken verkeerden er in zeer slechte toestand.

Eind december 1672 begon het te vriezen. De Franse commandant, de hertog van Luxembourg, greep de kans, die hem door de vorst geboden werd: hij wilde doorstoten naar Den Haag. Vanuit Woerden trok hij over het ijs van de bevroren Waterlinie via Zegveld en de Meije naar Zwammerdam. Bij Nieuwkoop en Gouwsluis werd zijn leger echter tegengehouden Luxembourg kon hierdoor niet verder en besloot om terug te keren en later met verse troepen vanuit Woerden en Utrecht over de Hoge Rijndijk naar het westen op te trekken. Via Zwammerdam en Bodegraven gingen hij en zijn troepen over de Hoge Rijndijk terug naar Woerden. Dat ging gepaard met enorme plunderingen, moord en brandstichting in die twee dorpen en het gehele platteland eromheen. Omdat de troepen van de stadhouder zich intussen al grotendeels hadden teruggetrokken op Alphen en Gouda, lag de weg tussen Woerden en Bodegraven helemaal open voor de Fransen. Die bereikten aldus op oudejaarsdag 1672 Woerden, waar ze nog bijna een jaar een schrikbewind voerden.

www.verhaalvanwoerden.nl