Waaiersluis
De Hollandse IJssel was vroeger een zijtak van de Lek. De stroming van het Lekwater zorgde ervoor dat de rivier op diepte bleef en de scheepvaart floreerde. Dit was voor de handelsstad Gouda van groot belang. Maar de rivier zorgde ook voor overstromingen. Herkenbaar aan de vele walen en wielen, lijkend op ronde vijvers, langs de IJssel. Daarom werd de Hollandse IJssel in 1285 bij IJsselstein afgedamd. Die dam had wel een nadeel: zonder stroming werd de rivier al snel ondiep, een drama voor de scheepvaart.
In 1810 lanceerde ingenieur Arie Blanken, inspecteur van ’s Rijks Waterstaat, een plan. Een dam met spui- en schutsluizen in Krimpen aan den IJssel moest zorgen voor een gegarandeerd waterpeil, afvoer van water, doorgang voor schepen en het schuren (op diepte houden) van de rivier. Zijn plan haalde het niet.
Twee jaar eerder had zijn broer Jan Blanken, óók inspecteur en ingenieur bij ’s Rijks Waterstaat, al geëxperimenteerd met waaierdeuren. Die werken met de kracht van water. Ze kunnen tegen de stroom in gesloten worden, zelfs als de stroming heel sterk is. Hij verkreeg octrooi op het principe van de waaierdeuren. Die werden op dertig plaatsen in ons land toegepast. Ook hier in Gouda, waar tussen 1854 en 1856 het Waaiersluiscomplex werd gebouwd. Een mooie combinatie van de waterbouwkundige ontwerpen van de beide broers Blanken!
Door de Waaiersluis is de Hollandsche IJssel nu in tweeën verdeeld. Vanaf IJsselstein tot Gouda is de rivier gekanaliseerd en van Gouda tot Krimpen aan de IJssel verbonden met de zee.
